Balın Oluşumu

Sofranıza gelen balın nasıl bir çalışma birliğiyle meydana geldiğini biliyor musunuz ? Yaklaşık 60.000 işçi arısı olan bir kolonide, 20.000 adet tarlacı arı vardır. Günde sefer sayısı ortalama 10 olarak kabul edilirse, 200.000 sefer gerçekleştirilmiş olur ve toplam 10-20milyon çiçek ziyaret edilir. Bu süre içinde toplanan yaklaşık 10 kg nektardan, 5 kg bal üretilir; bu balın da, 1 kg'ını kendileri tüketir. Arıların uçuş mesafalari hakkında kesin bir bilgi yoktur. Ancak; 3-5 km yarı çaplı bir daire içinde uçtukları bilinmektedir. Bir arının, kursağını bir kez doldurmak için en az 1500 çiçeğe konması gerekir. Bir yüksük bal yapabilmesi için 60 kez kursağını dolup boşaltması, bunun için de en az 90,000 çiçekğe konması gerekir. Bir tarlacı işçi arı, günde 10 uçuş yaparak, flora durumu ve mevsim göre 15-20 mg nektar toplar. Nektarın balözüne çevrilme oranı %50 kabul edilir. Gezici ve teknik arıcılık yapan bir arıcının, bir kovanında 20.000-60.000 tarlacı arısı olduğunda, bir günde elde edbileceği bal miktarı yaklaşık olarak 20.000 adet arı x10 uçuş x 15 mg nektar x %50=1.5 kg olacaktır. Arının yarım kilo bal yapabilmesi için 3 milyon yediyüzellibin kez çiçeğe konup kalkması gerekir. Bir kilo bal yapabilmek için 40 bin arının 6 milyon çiçeği dolaşması gerekir. Bir kovan arının, 1 kilogram bal üretmesi ve yaşamını sürdürebilmesi için 8 kilogram bal tüketmesi gerekir. Bu da, kovandaki arıların dünya çevresinde 6 kez dönmesi demektir.
BALARILARININ YÖNTEMİ
Arı kolonisi birbirleriyle ilişkili çok sayıda iş kolundan meydana gelen bir organizasyondur. Gerçekte tek bir arının kendi başına uzun süre yaşaması mümkün olamaz. Kolonideki her fert, yapı ve içgüdüleri bakimindan belli fonksiyonlari yerine getirebilecek tarzda gelişirler.





KOVAN FERTLERİ
Yüksek derecede yavru geliştiren normal bir koloni, bir ana arı, binlerce işçi ve erkek arıdan teşekkül eder. Kovandan bulunan koloni fertlerinden erkek arılar aktif sezonun dışında kovandan atılır. Işçi arı sayısı da, bal sezonuna göre ayarlanır.

ANA ARI:
Ana arı, işçi ve erkek arılardan daha uzundur. Ana arı kovanda bulunduğu sürede kolonideki bütün fertlerin anasıdır. Sürekli olarak da işçi arılar tarafından arı sütü ile beslenir. Sürekli olarak da işçi arılar tarafından arı sütü ile beslenir. Iyi bir ana arı günde ortalama 1500 - 2000 adet yumurta yapar. Ana arının beslenmesi, bakılması tamamen işçi arılar tarafından yapılır.
ERKEK ARILAR
Ana arılar ile çiftleşmeden başka ise yaramazlar.Çiftleşme işini başarıyla yapan erkek arılar ölürler. Erkek arılar da genç işçi arılar tarafından beslenir.
İŞÇİ ARILAR
Bütün işçi arılar, ana arı gibi dişidirler. Kovanın en küçük fertleri olan işçi arıların kovandaki sayıları kış döneminde 10 – 15 bin , bal yapma döneminde ise, 40 – 90 bine ulaşır.
Işçi arıların Görevleri :
Normal şartlarda kovan içindeki ve dışındaki bütün işleri yaparlar.
Genç işçi arılar kovan içinde hizmet görürler.Ana arının bakımını yaparlar, ana arıyı arı sütü ile beslerler. Kova isisini değişmeyecek sekilde belli seviyede tutarlar. Nektar ile gelen suyu kanatları ile yelpazeleyerek dışarı atarlar. Kovanın çatlak ve deliklerini kapatarak içeri zararlı ve soğuk girmesini önlerler.Yaşlı işçi arılar kovan dışı hizmetleri görürler. Nektar, polen, propolis toplama ve kovana su taşıma işleri asıl görevleridir. Ilkbahar ve yaz başlarında meydana gelen işçi arıların ömürleri 35 – 40 gündür. Bu dönemde arılar yavru besleme, polen taşıma, nektar toplama ve kovana su getirme gibi agır işlerde çalıştıkları için daha az ömürlüdür.
Bütün işçi arılar, ana arı gibi dişidirler. Kovanın en küçük fertleri olan işçi arıların kovandaki sayıları kış döneminde 10 – 15 bin , bal yapma döneminde ise, 40 – 90 bine ulaşır.



Kovanın havalandırılması:
Kovan içinde oksijen azaldıkça ve karbondioksit miktarı arttıkça, işçi arılar yelpazeleme ile reaksiyon gösteririler. Yaz aylarında kovanın temiz hava ihtiyacı daha fazladır. Normalin üstündeki ısıda, işçi arılar kovan içinde ve düzgün bir sıra ile kanat çırparak kovan içinde yeterince temiz hava sağlar.Yeni gelen balın suyunu uçururlar ve kovan nemini ayarlarlar. Kovana gelen balın olgunlaşması fazla suyun kovan dışına atılması ile sağlar.



Bekçilik Görevi
Isçi arılar bu görevi kovan içi ömürlerinin son günlerinde yaparlar.Uçuşa başladıklarında da kısa süre devam derler. Arılara ve koloniye zarar verecek diğer canlılara karşı hücuma geçerler. Bekçi arıların salgıladığı (pheromon) hormonu ile bütün koloni uyarılır. Zararlının büyüklüğüne bakılmaksızın toplu hücum yapılır ve sokmak suretiyle zararlı etkisiz hale getirilir.
Polen Depolama
Tarlacı arılar getirdikleri nektarı, doğrudan petek gözlerine koymazlar. Gelen nektar, kovan içi hizmetleri yapan genç işçi arılara verilir. Balı olgunlaştıran genç işçi arılar petek gözlerine depolar.Genç işçi arıların nektarın suyunu aldıkları ve çeşitli enzimleri ilave ederek bal olarak depoladıkları bilinmektedir.
İşçi Arıların Kovan Dişi Faaliyetleri
Işçi arılar kovan dışında; araşıtırıcılar ve toplayıcılara haber vererek toplama işini yaparlar.

Nektar Tasiyan Arilar
Nektar toplamak için uçuşa çikan işçi arılar, arka ayaklarını karın kenarına sarkıtarak uçar. Hortumu çenesinin altına kıvrıktır. Çiçeği konduğunda yada bal çiçeğini alır. Bal arıları kaynağı anlarlar, kısa bir muayene yaptıktan sonra çiçekten nektar alımına başlar. Nektarı alınan çiçeklerde koku azalacağından, arılar bunu tespit ederler bos yere zaman kaybetmezler.Arı bal toplamaya çiktığında 60 ile 1000 arasında çiçeği ziyaret eder.
ederler bos yere zaman kaybetmezler.Arı bal toplamaya çıktığında 60 ile 1000 arasında çiçeği ziyaret eder.



Balın oluşumu
Nektarın arılar tarafından olgunlaştırılması ve özellikle arının bal midesinde bazı salgılarla işlenerek değiştirilmesi sonunda bal meydana gelir. Arı tarafından gözlere yerleştirilen bu taze balın ayrıca suyunun uçurularak tam anlamıyla olgunlaştırılması gerekmektedir. Ancak bu dönemden sonra gözlerdeki balın üzeri sırlanarak kapatılır. Tarlacı arıdan nektar yükünü devralan evci arılar, bu hammaddeyi bir çeşit yoğurup olgunlaştırır ve bal halinde gözlere koyar.Balın hammaddesi (nektar, bal salgısı yada diğer sıvılar ) tarlacı arılar tarafından bal keselerinde kovana taşinir. Tarlacı arı kovana geldiğinde bal kesesindeki karışımı bir ya da birkaç evci arıya verir. Arı alt çenesini geri çekilmiş hortumu ile açar ve dilin ucunda bir damla sivi görülür. Evci ari hortumunu uzatir ve damlayi çeker.İşlem süresi ve islemde görev alan ari sayisi koloninin gücüne ve bal için getirilen hammaddeye baglidir. Güçlü nektar akimi süresince petek gözlere bir aridan digerine geçisin daha az yapildigi yari olulastirilmis bal depolanir.